Dünyaya gelen her çocuğun değişen ve gelişen dünya şartlarında haklarını bilmeleri gerekir. Bu haklarından çocukların yararlanmaları önemlidir. Burada en önemli görev yetişkinlere düşmektedir. Bu bağlamda ebeveynlerinin çocuk haklarını daha iyi bilmeleri için onlara farkındalık kazandırabilmek amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda, ebeveynlerin çocuk haklarına ilişkin algıları incelenmiştir. Bu araştırmada, nicel araştırma yöntemlerinin tarama modellerinden kesitsel desen kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, 2021-2022 eğitim- öğretim yılında Van ili sınırları içinde Millî Eğitim Bakanlığı (MEB)’e bağlı anaokullarında ve anasınıflarında okul öncesi eğitime devam eden çocukların ebeveynleri oluşturmaktadır. Bu bağlamda 618 katılımcıya ulaşılmıştır. Araştırmanın veri toplama aracı olarak; araştırmacı tarafından geliştirilen “Çocuk Haklarına İlişkin Ebeveyn Algı Ölçeği (ÇHİEAÖ) kullanılmıştır. Araştırmada SPSS bilgisayar paket programı kullanılmıştır. Nicel verilerin analizi için normallik testine başvurulmuş ve verilerin normal bir dağılım sergilemediği görüldüğünden non-parametrik testlerden Mann- Whitney U Testi ve Kruskal- Wallis H testi kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda; ebeveynlerin çocuk haklarına ilişkin algılarında yaş ve bilgi sahibi olma değişkenlerinin anlamlı farklılık gösterdiği ancak cinsiyet, öğrenim durumu, meslek ve sosyoekonomik düzeyi değişkenlerinde anlamlı farklılığın olmadığı tespit edilmiştir.

Okul öncesi eğitim veren kurumlarda ilk defa formel eğitime başlayan veya diğer kurumlardan gelmiş olan bazı çocuklar okuldaki öğretmeni ve arkadaşlarına, okulun kurallarına kolayca uyum göstererek ebeveyninden ayrılmakta zorluk çekmezken, çocukların bir bölümü güçlük çekebilir. Okula uyum kavramının daha sonraki yaşlarda da çocuğun yaşamını etkilediği varsayıldığında, uyum sorunu yaşayan çocuklara hızlı ve en doğru biçimde destek verilmelidir. Bu araştırmanın amacı okul öncesi öğrencilerin okula uyum sürecinde yaşadıkları sorunların ve sürecin yönetiminin öğretmen görüşleri açısından incelenmesidir. Araştırmanın amacı doğrultusunda nitel araştırma desenlerinden olan durum çalışması deseni kullanılmıştır. Araştırmada kolay ulaşılabilir örneklem tekniğinden faydalanılmıştır. Buradan hareketle Çanakkale ili Çan ilçesinde bağımsız anaokullarında ve ilkokul bünyesindeki anasınıflarında görev yapan, çalışmaya katılmaya istekli ve gönüllü olan 30 öğretmen sürece dahil edilmiştir. Araştırmanın veri toplama aşamasında araştırmacı tarafından geliştirilmiş olan yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Görüşme formundaki sorular hazırlanırken gerekli literatür taraması yapılarak görüşme soruları hazırlanmış ve uzman görüşü alındıktan sonra son şekli verilerek uygulanmıştır. Araştırmacı çalışma grubuna giren okul öncesi öğretmenlerinin görev yaptıkları okullara giderek uygun olan öğretmenlerle yüz yüze görüşmüş, görüşme öncesinde görüşmenin içeriği, önemi ve amacı hakkında bilgi vermiştir. Araştırmada içerik analizi ve betimsel analiz yaklaşımı elde edilen verilerin yorumlanmasında kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre; okul öncesi dönemde çocukların okula uyum sürecinde öğretmenin, anne-babanın çocuk yetiştirme şekli ve okulda gerçekleştirilen uyum programının önemli bir yer tuttuğu belirlenmiştir. Çocukların okula karşı oryantasyon sürecinde gösterdiği tepkinin sebebi o zamana kadar alışık oldukları kişilerden veya değişik bir ortama girmek zorunda kaldıklarından dolayı kaynaklandığını göstermektedir. Okula uyum sürecinde öğretmenlerin birçoğu sınıftaki uyumu sağlamak için uyum programı yaptıklarını, okulu ve sınıfı tanıma faaliyetleri gerçekleştirdiklerini belirtmişlerdir.